Η Αλήθεια για τη Μέθοδο Ταχείας Ανάγνωσης

Η ιστοσελίδα υποστηρίζεται εν μέρει από τους αναγνώστες της. Εάν αγοράσεις κάτι μέσω των συνδέσμων μας, ίσως λάβουμε μια συνεργατική αμοιβή.

Η ιδέα ότι μπορείς να μάθεις να «διαβάζεις γρήγορα» – αυτή είναι, να μάθεις πως να αυξήσεις δραστικά τη ταχύτητα ανάγνωσής σου και να οργώνεις μεταξύ περισσότερων βιβλίων από όσα μπορείς να φανταστείς – είναι τριγύρω για αρκετό καιρό.

Θα έχεις δει πιθανόν μια αφίσα στο διαδίκτυο να διαφημίζουν ένα σεμινάριο ταχείας ανάγνωσης, που ισχυρίζονται ότι μπορείς να μάθεις να διαβάζεις 900 λέξεις ανά λεπτό, 1200 λέξεις ανά λεπτό, ή περισσότερες και αμέτρητοι bloggers έχουν μιλήσει σχετικά με υποτιθέμενες τεχνικές που μπορείς να χρησιμοποιήσεις για να το πετύχεις.

Έτσι αυτό που θέλω να κάνω σε αυτό το άρθρο είναι:

• Κοιτάξουμε στην επιστήμη σχετικά με το πως δουλεύει το διάβασμα

• Να καταδείξουμε τι ταχύτητα που εμείς μπορούμε πραγματικά να διαβάσουμε

• Να καθορίσουμε εάν η ταχεία ανάγνωση (speed reading) πράγματι δουλεύει ή όχι

Ας αρχίσουμε.

Η ανάγνωση είναι δυνατή μέσω της κίνησης των ματιών. Ωστόσο υπάρχουν πραγματικά αρκετοί διαφορετικοί τύποι κινήσεων των ματιών.

Για παράδειγμα όταν ακολουθούμε ένα κινούμενο αντικείμενο, χρησιμοποιούμε ένα είδος κίνησης των ματιών που αποκαλείται ομαλή αναζήτηση.

Όταν διαβάζουμε τα μάτια μας κινούνται με γρήγορες, κοφτές κινήσεις που αποκαλούνται οφθαλμικές αναπηδήσεις (saccades). Εδώ είναι μερικές λεπτομέρειες σχετικά με αυτές:

• Κατά προσέγγιση απόσταση: 2 οπτικοί βαθμοί – περίπου η απόσταση από 8 γράμματα σε μια σελίδα

• Κατά προσέγγιση διάρκεια: 3 δευτερόλεπτα

Όταν τα μάτια σας σταματούν και εστιάζουν σε ένα κείμενο, αυτό αποκαλείται προσήλωση (fixation). Κατά προσέγγιση η προσήλωση χρειάζεται 225 χιλιοστά του δευτερολέπτου όταν διαβάζεις αργά, ωστόσο αυτή είναι μια προσέγγιση – το εύρος τυπικά είναι μεταξύ 100 και 500 χιλιοστών του δευτερολέπτου.

Ωστόσο, η ταχύτητα ανάγνωσης δεν είναι προσδιορισμένη μόνο από προσηλώσεις και οφθαλμικές αναπηδήσεις – υπάρχει επίσης ο νοητικός επεξεργαστής (cognitive processing) όπου χρειάζεται για να καταλάβεις πραγματικά τι διαβάζεις.

Θα ασχοληθούμε περισσότερο με τη νόηση και το πως ο εγκέφαλος μαθαίνει σε μελλοντικό άρθρο, αλλά για την ώρα θέλω να κάνω μια σύντομη αναφορά σχετικά με τη μνήμη εργασίας σου, την οποία χρησιμοποιείς όταν διαβάζεις. Έρευνες έχουν δείξει ότι η μνήμη εργασίας μας μπορεί πραγματικά να διαχειριστεί μόνο τέσσερα διαφορετικά «τεμάχια» όπου κάθε τεμάχιο είναι μια φούσκα από πληροφορία συνδεόμενη μέσω κάποιου είδους νοήματος.

Τα κομμάτια για δύσκολο ή καινούργιο υλικό θα είναι μικρά, ενώ κομμάτια για απλό υλικό που είσαι οικείος μπορεί να είναι μεγαλύτερα. Για καθένα, ωστόσο, το νόημα εδώ είναι το ίδιο, ο εγκέφαλός σας μπορεί μόνο να διαχειριστεί τόσο πολλά κάθε στιγμή. Διαβάζοντας πολύ γρήγορα έχει ως αποτέλεσμα σε έλλειμα στην κατανόηση. Ένας καλός αριθμός για να κρατήσεις στο μυαλό σου είναι ότι παύσεις για κατανόηση χρειάζονται περίπου 300-500 χιλιοστά τους δευτερολέπτου σε μέσο όρο.

Λοιπόν, για να ανακεφαλαιώσουμε, το διάβασμα συμβαίνει σε τρία στάδια:

• Σακαδικό (Saccade)

• Προσήλωση (Fixation)

• Νοητική επεξεργασία (Cognitive processing)

Τώρα, ακόμη μέσω των δεδομένων που έχουμε για τον εκτιμώμενο χρόνο οφθαλμικών αναπηδήσεων, προσηλώσεων και παύσεων για νοητική επεξεργασία στο τέλος, δεν είναι τόσο απλό όσο να τα προσθέσουμε μεταξύ τους για να καθορίσουμε τη ταχύτητα ανάγνωσης. Ένας αριθμός από άλλους παράγοντες έρχεται στο παιχνίδι.

Πρώτον, πραγματικά προσπερνάμε αρκετές λέξεις όταν διαβάζουμε. Οι λέξεις μπορεί να διαχωρίζονται σε δύο τύπους:

• Λέξεις περιεχομένου (νοήματος) – λέξεις οι οποίες πραγματικά εκφράζουν τις ιδέες σχετικά με ότι διαβάζεις

• Λειτουργικές λέξεις – λέξεις οι οποίες υπάρχουν για να εκφράσουν γραμματικές σχέσεις των λέξεων περιεχομένου. Αυτές συμπεριλαμβάνουν λέξεις όπως ένα, το, αυτός, αυτή, εάν, τότε, κ.α.

Η έρευνα έχει δείξει ότι οι αναγνώστες εστιάζουν κατά το 85% στις λέξεις περιεχομένου όταν διαβάζουν, αλλά μόνο περίπου το 35% στις λειτουργικές λέξεις.

Από την άλλη πλευρά, το διάβασμα επίσης περιλαμβάνει πολλές αναδρομές (regression) – πηγαίνοντας πίσω για να διαβάσεις προηγούμενο υλικό ανάγνωσης.

Μερικές αναδρομές είναι μικρές διορθώσεις οι οποίες συμβαίνουν όταν μια σακαδική απόσταση είναι πολύ μακριά, ενώ μεγαλύτερες αναδρομές συμβαίνουν όταν το υλικό δεν κατανοήθηκε με τη πρώτη. Για επιδέξιους αναγνώστες, περίπου το 15% από το χρόνο ανάγνωσής τους θα περιλαμβάνει αναδρομές.

Τώρα που έχεις μια αντίληψη για τους κύριους παράγοντες που ασχολούνται με τη διαδικασία της ανάγνωσης, ας δούμε ποια είναι μια ρεαλιστική ταχύτητα ανάγνωσης στην πραγματικότητα. Οι ‘guru’ της μεθόδου ταχείας ανάγνωσης ισχυρίζονται συχνά ότι μπορείς να αυξήσεις τη ταχύτητα ανάγνωσης σου σε 1200 λέξεις ανά λεπτό – έναν αριθμό που από πολλούς έχει ειπωθεί ότι ο John F. Kennedy μπορούσε να διαβάσει – ή ακόμα υψηλότερο.

Αλλά σύμφωνα με τον Keith Rayner, ένα ψυχογλωσσολόγο από το University of Massachusetts Amherst, παρατηρήσεις για πανεπιστημιακού-επιπέδου αναγνώστες αποκαλύπτουν ότι οι περισσότεροι διαβάζουν μεταξύ 200-400 λέξεων ανά λεπτό.

Τέλος, υπάρχει η έννοια της προσαρμοστικότητας ανάγνωσης (reading flexibility). Πολλές από τις συμβουλές εκεί έξω για τη ταχεία ανάγνωση υποστηρίζουν ότι θα έπρεπε να διαβάζεις σε αδιάκοπο ρυθμό όλη την ώρα, αλλά δεν γίνεται αυτό στον πραγματικό κόσμο.

Όταν οι έννοιες είναι πιο στενά παρουσιασμένες, ή αντιμετωπίζεις νέο υλικό, ο ρυθμός ανάγνωσής σου θα επιβραδύνει. Και όταν είσαι οικείος με το κείμενο, ή οι έννοιες είναι μοιρασμένες πιο μακριά , θα είσαι ικανός να διαβάζεις πιο γρήγορα χωρίς έλλειμα στην κατανόηση.

Έτσι εδώ είναι το τελικό συμπέρασμα που επιθυμώ να κρατήσεις από αυτό εδώ το άρθρο: Εάν διαβάζεις μεταξύ 200-400 λέξεις ανά λεπτό, είσαι στον κανόνα και αυτό είναι καλό. Εάν βρίσκεσαι κοντά στο κατώτατο όριο αυτής της κλίμακας, υπάρχουν μερικοί τρόποι για να μπορέσεις να αναπτύξεις την ταχύτητά σου, αλλά μην ανησυχείς ιδιαίτερα.

Οι αναγνώστες που ισχυρίζονται ότι διαβάζουν πιο γρήγορα από 400, ίσως 500 λέξεις ανά λεπτό το κάνουν σε αντάλλαγμα με ένα έλλειμα κατανόησης.

Σε γενικές γραμμές, η ανάγνωση στο κατώτατο όριο κατανόησης θα έπρεπε να θεωρείται ως πασάλειμμα (skimming). Και αυτό είναι η ταχεία ανάγνωση. Είναι μια γρήγορη ματιά.

Μετά από ένα ορισμένο, λογικό σημείο, υπάρχει μια αντίθετη σχέση μεταξύ ανάγνωσης ταχύτητας και ανάγνωσης κατανόησης. Ποιο είναι πιο σημαντικό για εσένα;